wtorek, 30 września 2025

Przemiany energii w zjawiskach topnienia i parowania

 







Temperatura

Budowa (ruch cząsteczek)


Wzrost temperatury ciała stałego
Cząsteczki drgają coraz szybciej wokół położeń równowagi, zwiększa się energia kinetyczna.

Topnienie

Temperatura stała (w czasie topnienia). Drgania cząsteczek są na tyle silne, że cząsteczki zaczynają opuszczać uporządkowaną sieć krystaliczną.

Wzrost temperatury cieczy
Cząsteczki poruszają się coraz szybciej, zwiększa się ich energia kinetyczna, oddziaływania między nimi stają się słabsze.

Parowanie / wrzenie

Temperatura stała (w czasie wrzenia). Cząsteczki mają tak dużą energię, że opuszczają ciecz i przechodzą w stan gazowy.

Wzrost temperatury gazu
Cząsteczki poruszają się coraz szybciej w sposób chaotyczny, energia kinetyczna rośnie.

Skraplanie

Temperatura stała. Cząsteczki gazu tracą energię, zbliżają się do siebie i tworzą wiązania charakterystyczne dla cieczy.

Krzepnięcie
Temperatura stała. Ruch cząsteczek słabnie na tyle, że zaczynają tworzyć uporządkowaną sieć krystaliczną.























PYTANIA I ZADANIA







piątek, 5 września 2025

Wielkości fizyczne, które mierzysz na co dzień

 











Pomiar długości








Pomiar temperatury





Pomiar czasu




Pomiar szybkości





Pomiar masy










ZADANIA I PYTANIA





Po dokładnym zapoznaniu się z treścią tego tematu

powinniśmy umieć:


  1. Podawać definicje wielkości fizycznych.
  2. Prawidłowo posługiwać się przyrządami do pomiaru następujących wielkości fizycznych: długości i temperatury.
  3. Posługiwać się jednostkami tych wielkości.
  4. Zapisywać wyniki pomiarów i obliczać wartość mierzonej wielkości, tak aby ta wartość była najbardziej zbliżona do rzeczywistej wielkości mierzonej.
  5. Podawać przyczyny niepewności pomiaru.
  6. Przeliczać jednostki długości i temperatury.


Pomiar w fizyce

Pomiar to jedna z najważniejszych czynności w naukowym badaniu
świata. 
Mierzenie, polega na porównaniu dowolnej wielkości fizycznej
z wielkością tego samego rodzaju, przyjętą za jednostkę miary.


Przykład pomiaru

Pomiar długości

Jedną z podstawowych wielkości fizycznych, często stosowaną 
również w życiu codziennym, jest długość. Przez długość 
np. sznurka rozumiemy odległość między jego końcami,
gdy jest rozciągnięty.

Kilka przyrządów do pomiaru długości.





Jednostką długości jest metr (1 m)

W życiu codziennym posługujemy się też centymetrami,
milimetrami czy kilometrami.
Przypomnijmy sobie zależności między nimi:

1 m = 100 cm = 1000 mm = 0,001 km
1 km = 1000 m = 100 000 cm = 1 000 000 mm
1 cm = 10 mm = 0,01 m 
1 mm = 0,1 cm = 0,001 m

Zadania





Pomiar temperatury

Czy dzisiaj po wyjściu będzie mi zimno czy - gorąco?
Aby to przewidzieć, wielu z nas spogląda na termometr za oknem 
i odczytuje, ile stopni wskazuje ten przyrząd (np. 12 
 

Powszechnie stosowaną i używaną w Europie jednostką temperatury 
jest  (temperatura jest mierzona w skali Celsjusza).

Naukowcy posługują się na ogół inną skalą temperatur - skalą Kelvina.

0 ℃   to  273 K
100 ℃  to  373 K
- 200  ℃  to  73 K

Zadania